ADIYAMAN İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BASIN BİLDİRİSİ
“HEDEFİMİZ VEREMSİZ BİR TÜRKİYE”
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Robert Koch tarafından M. tuberculosis basilinin keşfedildiği gün olan 24 Mart 1882 gününe ithâfen 1996 yılından itibaren her yıl 24 Mart tarihini dünya genelinde “Dünya Tüberküloz (Verem) Günü” olarak belirlenmiştir.
Verem insanlık tarihi kadar eski bir hastalık olmasına rağmen hala tüm dünyada bir halk sağlığı sorunu olarak önemini korumaktadır. ‘DSÖ küresel tüberküloz 2019 raporuna göre 2018 yılında Dünyada 10 milyon yeni tüberküloz vakası tespit edilmiştir. Bunların yaklaşık 5.7 milyonu erkek (15 yaş üstü), 3.2 milyonu kadın (15 yaş ve üstü) ve 1.1 milyonu çocuktur (15 yaşından küçük). Rapora göre 2018 yılında dünya genelinde en çok ölüme yol açan 10 nedenden biridir ve 1,5 milyon kişinin tüberküloz hastalığından hayatını kaybettiği bildirilmiştir.
Verem,“Mycobacterium tuberculosis” isimli basilin oluşturduğu, tüm organları tutabilen, bulaşıcı ve tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır.
Verem hastalığının belirtileri; 2-3 haftadan uzun süren öksürük, ateş, gece terlemesi, iştahsızlık, kilo kaybı, yorgunluk, halsizlik, balgam çıkarma, kan tükürme, nefes darlığı, göğüs ve sırt ağrısıdır. Bu nedenle, iki-üç hafta veya daha uzun süreli öksürük şikayeti olan herkes en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Hastanın semptomları ve röntgen bulguları, hastalıktan şüphelenmeyi sağlar. Kesin tanısı ise balgamda verem mikrobunun gösterilmesi ile konulur. Basilin mikroskopta gösterilmesi ya da kültürde üretilmesi gereklidir. Tanı konulan hastalar, gizlilik kuralları içinde dispanserde kaydedilir.
Toplum Sağlığı Merkezi Verem Birimlerinde (Verem Savaşı Dispanserleri) veremin teşhis ve tedavisi ücretsizdir. Tedavi standarttır. Tedavide verilen ilaçların düzenli içilmesi çok önem taşır. Çünkü hastaların bir kısmı tedaviyi terk etmekte ve toplumda basil saçmayı sürdürmektedir. Hastanın ilaçlarını içtiğinden emin olmak için her doz ilacı sağlık personeli gözetiminde alması en uygun yoldur. Buna Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT) denilir. Tedaviyi sonlandırana kadar özenle sürdürmek gerekir.
Tüberküloz hastalığının tedavisinde ve kontrolünde kullanılan ilaçlara karşı direnç ve çoklu ilaca karşı direnç gelişiminin önüne geçilmesi için Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT) şartlarının bütün hastaların eksiksiz uymaları ve tedavilerini aksatmadan uygulamaları gerekmektedir.
Hasta olmayan fakat verem olma riski taşıyan kişilere koruyucu ilaç tedavisi verilir. Koruyucu ilaç tedavisi tek ilaçla ve 6 ay süreyle verilir. Bu tedavinin hastalanmayı %90’a varan oranda önlediği bilinmektedir.
BCG aşısı özellikle çocuklarda kanla yayılan ve ağır seyreden(menenjit ve miliyer TB) verem hastalığını önlemede çok etkilidir. Ülkemizde BCG aşısı doğumdan sonra 2. ayını bitiren bebeklere Toplum Sağlığı Merkezlerinde ve Aile Hekimlerimizce yapılmaktadır.
Hastaların yaşadığı ekonomik sorunlar, sosyal dışlanmışlık ve yaşamlarını zorlaştıran diğer unsurlar önemlidir. Beslenme, barınma ve düzenli iş bulmada sorunlar yaşayan hastalarımız vardır. Tümüyle tedavi edilen bir hastalıkta bu çağda damgalanma ve dışlanma olmamalıdır.
24 Mart dünya tüberküloz günü etkinlikleri çerçevesinde Verem Savaş il koordinatörlüğü tarafından halkımızın verem eğitimine yönelik olarak çeşitli eğitim toplantıları düzenlenecek ve tüberküloz (verem) hastalığı ile ilgili afiş ve broşürler il genelinde topluma dağıtılacaktır. Ayrıca il genelindeki okullarımızda tüberküloz (verem) hastalığı ve korunma yollarına ilişkin olarak eğitimler düzenlenecektir.
Uzm. Dr. Erdoğan ÖZ
İl Sağlık Müdürü